Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından yayınlanan 2024 Yenilenebilir Enerji İstatistikleri, yenilenebilir enerjinin en hızlı büyüyen güç kaynağı haline gelmesine rağmen, dünyanın COP28’de taahhüt edilen üç katına çıkarma hedefini kaçırma riski taşıdığını gösteriyor. Bu hedefe ulaşmak için dünya, artık yenilenebilir enerji kapasitesini 2030’a kadar yıllık en az yüzde 16,4 oranında artırmak zorunda.
IRENA’nın 1,5°C Senaryosu’na göre, 2023’te yenilenebilir enerji kapasitesinde gerçekleşen benzeri görülmemiş yüzde 14’lük artış, yüzde 10 bileşik yıllık büyüme oranı (2017-2023) oluşturdu. Yıllar içinde yenilenemeyen kapasitenin sürekli azalan eklemeleriyle birleştiğinde, ancak geçen yılki yüzde 14’lük artış oranı devam ederse bu eğilim yenilenebilir enerjinin küresel kurulu güç kapasitesinde fosil yakıtları geçme yolunda olduğunu gösteriyor.
IRENA’ya göre, 2030’da 11,2 TW’lık üç katına çıkma hedefi 1,5 TW gerisinde kalacak ve hedefi yüzde 13,5 oranında kaçıracaktır. Dahası, dünya yüzde 10’luk tarihi yıllık büyüme oranını korursa, 2030 yılına kadar sadece 7,5 TW yenilenebilir enerji kapasitesi biriktirecek ve hedefi neredeyse üçte bir oranında kaçıracaktır.
IRENA Genel Direktörü Francesco La Camera, “Yenilenebilir enerji fosil yakıtlardan giderek daha iyi performans gösteriyor, ancak rehavete kapılma zamanı değil. Yenilenebilir enerji daha yüksek hız ve ölçekte büyümelidir. Yeni raporumuz seyahat yönüne ışık tutuyor; Mevcut büyüme oranıyla devam edersek, COP28’deki BAE Mutabakatında kararlaştırılan üç katına çıkarma hedefine ulaşmada başarısızlığa uğrayacağız ve dolayısıyla Paris Anlaşması ve Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi hedeflerini riske atacağız. İlerlemeyi izlemekle görevli bir kuruluş olarak IRENA, ülkeleri hedefe ulaşma yollarında desteklemeye kararlıdır, ancak hedefimize birlikte ulaşmak için somut politika eylemlerine ve tam hızda büyük çaplı bir finansman seferberliğine ihtiyacımız var. Küresel konsolide rakamlar, coğrafyadaki devam eden yoğunlaşma modellerini gizliyor. Bu modeller, karbonsuzlaştırma uçurumunu daha da kötüleştirmekle tehdit ediyor ve üç katına çıkarma hedefine ulaşmanın önünde önemli bir engel oluşturuyor.” diye ekledi.
COP28 Başkanı Dr. Sultan Al Jaber, “Rapor tüm dünya için bir uyarı niteliğinde: İlerleme kaydederken, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkararak 11,2 TW’a çıkarma küresel hedefine ulaşmaktan uzak kalıyoruz. Kalkınmanın hızını ve ölçeğini artırmamız gerekiyor. Bu, hükümetler, özel sektör, çok taraflı kuruluşlar ve sivil toplum arasındaki iş birliğini artırmak anlamına geliyor. Hükümetlerin açık yenilenebilir enerji hedefleri belirlemesi, izinleri hızlandırma ve şebeke bağlantılarını genişletme gibi eylemlere bakması ve endüstrileri harekete geçmeye ve özel sektörü yatırım yapmaya teşvik etmeye iten akıllı politikalar uygulaması gerekiyor. Ayrıca, bu an, 1,5°C hedefini ulaşılabilir tutma küresel hedefini desteklemek için NDC’lere güçlü ulusal enerji hedefleri eklemek için önemli bir fırsat sunuyor. Her şeyden önce, iklim yatırımının bir yük olduğu ve bunun paylaşılan sosyoekonomik kalkınma için benzeri görülmemiş bir fırsat olduğu anlatısını değiştirmeliyiz.” diye konuştu.
Güç üretimi açısından, 2022 için mevcut en son veriler, yenilenebilir enerji dağıtımındaki bölgesel eşitsizliği bir kez daha doğruladı. Asya, 3.749 TWh ile küresel yenilenebilir enerji üretiminde lider konumunu korurken, onu ilk kez Kuzey Amerika (1.493 TWh) takip ediyor. En etkileyici sıçrama, hidroelektrik enerjisinin toparlanması ve güneş enerjisinin daha fazla rol oynaması nedeniyle yenilenebilir enerji üretiminin yaklaşık yüzde 12 artarak 940 TWh’ye çıktığı Güney Amerika’da gerçekleşti. Afrika, kıtanın muazzam potansiyeline ve hızlı, sürdürülebilir büyümeye olan muazzam ihtiyacına rağmen, yüzde 3,5’lik mütevazı bir büyümeyle yenilenebilir enerji üretimini 2022’de 205 TWh’ye çıkardı.