Yeni bir araştırma, dünyanın otoyollarını güneş panelli çatılarla kaplamanın hem karbondioksit emisyonlarını hem de yol kazalarını önemli ölçüde azaltabileceğini ortaya koydu. Bu iddialı tahmin, otoyollara güneş panelli çatılar yerleştirmenin maliyetlerini ve faydalarını hesaplayarak, fosil yakıtlara olan ihtiyacı azaltıp küresel karbon emisyonlarını yaklaşık yüzde 28 oranında düşürebileceğini gösteriyor.
“Earth’s Future” adlı dergide yayınlanan çalışma, otoyolların ve diğer ana yolların üzerinde yükselen bir güneş paneli ağı öngörüyor. Bu ağ, elektrik üreterek araçları kötü hava koşullarından koruyabilir.
Çin Bilimler Akademisi’nde uzaktan algılama bilimcisi ve çalışmanın baş yazarı Ling Yao, “Bazı otoyol fotovoltaik çatı pilot programları var, ancak bizim hayal ettiğimiz ölçekte değiller. Dünyanın otoyollarını güneş çatılarıyla kaplamak, yılda 17,58 petawatt saat elektrik üretebilir, bu da 2023’te dünya genelindeki toplam elektrik tüketiminin yüzde 60’ından fazlasına denk geliyor.”
Yao, bu yaratıcı çalışmanın ilhamını, akşam işe giderken bir üst geçitten geçmesi sırasında aldığını belirtiyor. “Birden yola baktım ve ‘Yollar birbirine bağlı, tıpkı bir ağ gibi; arabalar bir yerden diğerine serbestçe hareket edebiliyor. Neden yollarımızı bir fotovoltaik ağına dönüştürmüyoruz?’ diye düşündüm.”
Çalışmaya göre, otoyolların üzerine güneş çatıları inşa etmek, mevcut arazileri elektrik üretmek için kullanarak sera gazı üreten enerjiye olan talebi azaltacak ve nihayetinde karbon emisyonlarını düşürecektir. Dünya, 3,2 milyon kilometreden fazla otoyolla kaplıdır; bu, ekvatoru 251 kez saracak kadar asfalttır.
Araştırmacılar, dünya genelindeki otoyolları ve ana yolları inceledi ve her ülke veya bölgede güneş paneli ağlarının inşası ve bakımı maliyetlerini hesapladılar. Analizlerini, otoyolun dış şeritlerine doğru 10 derecelik bir eğimle yerleştirilen ve maksimum 250 watt güç üretimi kapasitesine sahip polisilikon fotovoltaik panellere dayandırdılar.
Yao, dünya genelinde otoyollar ve ana yollar üzerine güneş çatıları yerleştirmenin 52,3 milyar güneş paneli kullanacağını söyledi. Bu paneller, yılda 17.578 terawatt-saat elektrik üretecek ve bu da ABD’nin yıllık enerji tüketiminin dört katından fazla. Ana arter yollarına güneş çatıları eklemek ise yılda ek 13.570 terawatt-saat üretebilir.
Güneş enerjili otoyol çatılarının maliyetleri ve enerji üretim potansiyeli coğrafi olarak değişiklik gösterecek. Tesislerin çoğu, Doğu Çin, Batı Avrupa ve ABD’nin Doğu Sahili gibi yoğun nüfuslu bölgelerde inşa edilecek.
Küresel otoyollara fotovoltaik çatılar kurarak, dünya yılda 9,66 gigaton fosil yakıt kaynaklı karbondioksit emisyonunu önleyebilir. Bu miktar, 2022’de ABD’deki sera gazı emisyonlarının üçte ikisine eşdeğerdir.
Araştırmada, güneş enerjili otoyol çatılarının, sürücüleri ve yolları yağmur ve kardan koruyarak dünya genelindeki trafik ölümlerini yüzde 10,8 oranında azaltabileceği tahmin ediliyor. Bu iyileştirilmiş otoyol güvenliği, ayrıca trafik kazalarının ekonomik maliyetlerini de azaltacaktır.
Yao, fütüristik otoyol projesinin, küçük pilot programların ilgi çekeceğini ve bazı ülkelerin otoyol güneş çatılarını geniş çapta uygulayacağını umuyor. Fotovoltaik çatıların, özellikle uzun ve düz otoyollara sahip güneybatı Amerika Birleşik Devletleri gibi bölgelerde en kolay şekilde kurulacağını öngörüyor.