Almanya Federal Ekonomi ve İklim Eylemi Bakanlığı adına yürütülen ve Alman Enerji Ajansı (dena) tarafından hazırlanan “Türkiye Enerji Sektöründe Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Araştırması” 2023 yılı sonuçları yayınlandı. Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektörü Türk Kadınları (TWRE) ve Yeşil Yakalı Kadınlar Derneği (YEYKAD) işbirliği ile hazırlanan rapor, Türkiye’de enerji sektöründe toplumsal cinsiyet eşitliğinin durumunu ve kadınların sektördeki yerini detaylı bir şekilde inceliyor.
Rapor, Türkiye enerji sektöründe kadın istihdamının genel bir değerlendirmesini yaparak, sektörde çalışan kadın sayısının toplam çalışan sayısına oranla oldukça düşük olduğunu ortaya koyuyor. 2023 yılı verilerine göre:
- Türkiye’de enerji sektöründe toplam çalışan sayısı 45 bin 276 iken, bunların sadece 9 bin 365’i kadın.
- Kadın istihdam oranı yüzde 20,7 olarak belirlenmiş.
- Yönetim kademelerinde ise 3,813 erkek yöneticiye karşılık sadece 1,441 kadın yönetici bulunuyor. Kadın yönetici oranı yüzde 27,4.
Araştırmada enerji sektöründeki farklı alt sektörlerde kadın istihdamına dair ayrıntılı veriler de sunuluyor:
- Elektrik Üretimi ve Dağıtımı: Toplam çalışan sayısı 25 bin , kadın çalışan sayısı 5 bin 500 (yüzde 22).
- Doğalgaz: Toplam çalışan sayısı 10 bin, kadın çalışan sayısı 1,500 (yüzde 15).
- Yenilenebilir Enerji: Güneş ve rüzgâr enerjisi sektörlerinde kadın çalışan oranları sırasıyla yüzde 30 ve yüzde 10 olarak belirlenmiş.
Rapor, kadın istihdamının ekonomik büyüme ve kalkınma üzerindeki etkilerini de analiz ediyor. Türkiye’de kadınların iş gücüne katılım oranı yüzde 34,5 iken, bu oran AB ortalamasının (yüzde 62,3) oldukça altında. Kadın iş gücünün artırılmasının GSYİH’ya yüzde 15 oranında pozitif bir etki yapabileceği öngörülüyor.
Raporda, yeşil enerji sektöründe kadın istihdamı konusuna ayrılan bölümde Türkiye’de güneş ve rüzgâr enerjisi sektörlerinde kadınların yer aldığı işler ve bu sektörlerdeki fırsatlar inceleniyor:
- Güneş Enerjisi: 2023 verilerine göre, sektörde çalışan kadın sayısı 3 bin 500 olup, bu toplam çalışanların yüzde 30’unu oluşturuyor.
- Rüzgar Enerjisi: Sahada çalışan kadın sayısı oldukça düşük olup, toplam çalışanların sadece yüzde 10’u kadınlardan oluşuyor.
Raporda, enerji sektöründe toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için bir dizi somut öneri sunuluyor. Bunlar arasında:
- Şirket bünyesinde toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının oluşturulması,
- Kız öğrencilerin sektöre yöneliminin teşvik edilmesi,
- Toplumsal cinsiyet eşitliği için bilinçlendirme çabalarının artırılması,
- Veri temelli yaklaşımlar ve uluslararası iş birliklerinin teşvik edilmesi yer alıyor.
Alman Enerji Ajansı Genel Müdürü Kristina Haverkamp, raporun önsözünde, Türkiye’de enerji sektöründe toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda önemli bir adım atıldığını vurguladı. Haverkamp, “Bu çalışma, Türkiye’nin iddialı enerji hedefleri ve inovasyona olan kararlı taahhüdü ile toplumsal cinsiyet dinamikleri ve enerji sektörü gelişiminin kesişimini incelemek için verimli bir zemin sunmaktadır.” dedi.