Uluslararası Sürdürülebilir Kalkınma Enstitüsü (IISD), G20 hükümetlerinin son 4 yılda yenilenebilir enerji, şebekeler ve depolamaya sağladığı kamu mali desteğini takip etti. 2023’te bu yenilenebilir destek, tahmini 535 milyar ABD doları fosil yakıt sübvansiyonuyla karşılaştırıldığında en az 168 milyar ABD dolarıydı.
Bu yenilenebilir enerji desteğinin büyük çoğunluğu (yüzde 95) zengin ülkeler ve Çin tarafından sağlandı. AB ülkeleri 2020-23 arasında yenilenebilir enerjiye toplu olarak 340 milyar ABD doları yatırım yaptı ve Almanya öncülük ederek GSYİH’sinin yüzde 1,04’ünü sektöre yatırdı. ABD 140 milyar ABD doları ve Çin 119 milyar ABD doları sağladı. Birçok gelişmekte olan ekonomi temiz enerji geçişinde geride kalma riskiyle karşı karşıya.
IISD’nin Yenilenebilir Enerjiyi Teşvik Etme Lideri Tara Laan, “Yenilenebilir teknolojilerin düşen maliyeti, hükümetlerin rehavete kapılabileceği anlamına gelmiyor. Temiz enerji geçişini hızlandırmak ve faydaları herkese ulaştırmak için kamu mali desteğini artırmaları gerekiyor.” açıklamasını yaptı.
IISD’ye göre, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma küresel hedefine ulaşmak için Uluslararası Enerji Ajansı, sektöre yapılan yatırımın yıllık yaklaşık 1,1 trilyon ABD doları olan mevcut seviyelerden iki katına çıkarılması gerektiğini tahmin ediyor. Kamu ve özel yatırım arasındaki ilişkinin tutarlı kaldığı varsayıldığında, G20 hükümetlerinin bunu kolaylaştırmak için mali desteklerini iki katına çıkarmaları gerekebilir.
IISD, yenilenebilir enerjiye stratejik desteğin, vergi mükellefleri için iyi bir değer olduğunu ifade ettiği araştırmasında, şunları belirtiyor: “Ucuz, güvenli, temiz enerji sağlar ve jeopolitik riske maruziyeti azaltır. 2023’te G20 ülkelerinde, yenilenebilir enerji ve entegrasyona yönelik kamu desteğindeki her dolar, 6 dolardan fazla yatırıma kaldıraç etkisi yarattı. Küresel olarak, fosil yakıtlara yapılan toplam yatırıma göre sübvansiyon oranı yaklaşık 3:4’tü; bu, her 3 dolarlık hükümet sübvansiyonunun (üretim ve tüketim için) yalnızca bir ek dolar yatırımı kaldıraçladığı anlamına geliyor.
Kamu mali desteği, yüksek borçlanma maliyetleri, şebeke darboğazları ve depolama ihtiyaçları gibi dağıtım engellerini ele aldığında en büyük etkiyi yaratabilir.”
IISD’de Politika Analisti Indira Urazova, “Eşik noktaları teorisi bize hükümetlerin stratejik politika müdahaleleri yoluyla enerji geçişini hızlandırabileceğini söylüyor. Bazı ülkelerdeki hızlı ilerlemeye rağmen, yenilenebilir enerjinin dağıtımı gelişmekte olan ülkelerin çoğunda yavaş kalmaya devam ediyor. Kamu mali desteği, dünya çapında geçişi hızlandırmak için hayati önem taşıyacak.” diye konuştu.
IISD’ye göre, yenilenebilir enerjiye yönelik yatırım açığını kapatmak için G20 hükümetleri şunları yapabilir:
- Yenilenebilir enerji dağıtımına ilişkin ulusal hedefleri, uygulama planlarıyla desteklenen küresel üç katına çıkarma taahhüdüyle uyumlu hale getirmek ve bu planları, 2025 yılı başlarında BM iklim kuruluşuna sunulması gereken bir sonraki ulusal iklim planları (NDC) turuna dahil etmek;
- Fosil yakıt sübvansiyonlarını sosyal açıdan sorumlu bir şekilde ortadan kaldırarak eşit şartlar yaratmak;
- Bu yılki BM iklim konferansında (COP 29) müzakere edilen yeni iklim finansmanı hedefi de dahil olmak üzere, düşük gelirli ülkelerde yenilenebilir enerji dağıtımına kanal yardımı ve uluslararası kamu finansmanı sağlanması.