Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan Dünya Enerji Görünümü 2024 raporu, iklim krizine yönelik acil uyarılar içeriyor. Raporda, küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlandırmak için giderek daralan bir yol olduğu vurgulanırken, hükümetlerin fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş planlarını hızla uygulamaya koyması gerektiği belirtiliyor. Aksi halde bu dar yolun hızla kapanabileceği ifade ediliyor.
IEA, 1.5°C hedefi doğrultusunda yeni petrol, kömür veya gaz çıkarılmasına gerek olmadığını teyit ediyor. “Net Sıfır Senaryosunda” talepteki keskin düşüşlerin, uzun teslim süreli konvansiyonel petrol ve gaz projelerine ihtiyaç duyulmayacak kadar hızlı gerçekleşeceği, ayrıca yeni kömür madenlerine veya mevcut madenlerin ömrünün uzatılmasına da gerek kalmayacağı vurgulanıyor. Bununla birlikte, yeni sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projelerine de yer olmadığı, şu anda yapım aşamasında olan projelerin bile 1.5°C hedefiyle uyumlu olmadığına dikkat çekiliyor.
Rapor, gelişmekte olan ülkelerin fosil yakıtlardan temiz enerjiye adil ve hızlı bir geçiş sağlaması için ciddi bir finansman açığıyla karşı karşıya olduğunu hatırlatıyor. Bu durum, zengin ülkelerin COP29’da güçlü bir küresel iklim finansmanı hedefi taahhüt etmelerinin önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
2023 yılında enerji sistemine 560 GW’tan fazla yeni yenilenebilir enerji kapasitesi eklenerek rekor bir büyüme kaydedildi. Ancak, bu büyümenin dünya genelinde dağılımı teknolojiler ve ülkeler arasında eşit olmaktan uzak. Temiz enerji projelerine yapılan yatırım akışı ise her yıl 2 trilyon dolara yaklaşıyor ve bu rakam, yeni petrol, gaz ve kömür arzı için harcanan miktarın neredeyse iki katı.
IEA’nın bu raporu, küresel enerji dönüşümünün hızlandırılması ve hükümetlerin derhal harekete geçmesi gerektiğini bir kez daha güçlü bir şekilde vurguluyor.
Raporla ilgili değerlendirme yapan IEA İcra Direktörü Fatih Birol, “ Enerji tarihinde kömür çağına ve petrol çağına tanıklık ettik ve şimdi hızla elektrik çağına doğru ilerliyoruz; bu çağ ileride küresel enerji sistemini tanımlayacak ve giderek daha fazla temiz elektrik kaynaklarına dayanacak.” dedi.