Türkiye, güneş enerjisi alanında önemli adımlar atarken, bu gelişmenin beraberinde getireceği çevresel sorunlar da şimdiden dikkat çekiyor. ODTÜ Güneş Enerjisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (ODTÜ GÜNAM) Uzman Araştırmacı Tayfun Hız, AA’dan Gülçen Çağatay’a yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 2030-2035 yılları arasında büyük miktarda güneş paneli atığı ile karşı karşıya kalacağını söyledi. Hız, “Türkiye’de şu anda 40 milyondan fazla fotovoltaik modül işletmede. Bu modüllerin 2030’dan itibaren ömrünü tamamlamaya başlamasıyla, yaklaşık 800 bin ton güneş paneli atığı ortaya çıkacak.” dedi.
Türkiye’nin 2035 yılına kadar 52,9 GW güneş enerjisi kapasitesine ulaşma hedefi doğrultusunda, bu kapasitenin 2060’a kadar 2,4 milyon ton atık yaratacağı öngörülüyor. Hız, güneş panellerinin sıradan atık olmadığını belirterek, “Bu panellerin içeriğinde cam, alüminyum, yüksek saflıkta silisyum, bakır ve kıymetli bir emtia olan gümüş bulunuyor. Bunların geri dönüştürülmemesi büyük bir ekonomik kayıp olacak, ayrıca çevresel etkileri de göz ardı edilemez.” açıklamasını yaptı.
Fotovoltaik panellerin ekonomik ömrü 25-30 yıl arasında değişiyor ve bu süre dolduğunda panellerden verim almak zorlaşıyor. Ancak Hız, bu atıkların yüzde 90’ının geri dönüştürülebileceğini belirtiyor. Hız, “Geri dönüşüm yapmazsak, paneller çöplüklere gömülecek veya yakılarak enerji elde edilmeye çalışılacak. Oysa döngüsel ekonomi ilkeleri çerçevesinde bu panellerin bir kısmı yenilenerek yeniden kullanılabilir.” diye konuştu.
Geri dönüşüm maliyetinin kimin karşılayacağı ise tartışmalı bir konu. Avrupa Birliği ülkelerinde, “kirleten öder” prensibi uygulanıyor. Hız, İtalya örneğini vererek, “İtalya’da devlet desteği alan paneller için kullanıcıdan panel başına belirli bir kesinti yapılıyor ve bu kesinti, panel ömrü bittiğinde geri dönüşüm maliyeti için kullanılıyor.” dedi. Türkiye’nin de bu alanda adım atması gerektiğini vurgulayan Hız, fotovoltaik üretici ve yatırımcılarının geri dönüşüm konusunda sorumluluk almasının şart olduğunu belirtti.
Hız, ODTÜ GÜNAM olarak Ahiler Kalkınma Ajansı ile birlikte fotovoltaik atıkların geri dönüşümüne yönelik projeler üzerinde çalıştıklarını ifade ederek, “Bu projelerle sektörün teknik ve ekonomik fizibilitesini değerlendirmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.