SEFiA (Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği), bugün yayımladığı “Âtıl Varlık Riski ve Fosil Yakıt Yatırımlarından Çekilme Eğilimi: BIST 100 Örneği” başlıklı raporunda, Borsa İstanbul 100 Endeksi’ndeki şirketlerin fosil yakıtlara bağlı yatırımları nedeniyle ciddi finansal risk altında olduğunu açıkladı. Rapora göre, BIST 100 endeksinin karbon riskine maruz kalma oranı yüzde 11,3 olarak tespit edildi. Bu oran, endeksin ilerleyen dönemde sermaye piyasalarından kaynak sağlama konusunda zorluk yaşayabileceğine işaret ediyor.
Raporda, dünya genelinde fosil yakıtlardan çıkış eğiliminin hız kazandığı, bunun hem iklim hedefleri hem de finansal sürdürülebilirlik açısından kritik olduğu vurgulanıyor. Londra, Sao Paulo, Moskova, Avustralya ve Toronto gibi borsaların piyasa değerinin yüzde 20-30’u fosil yakıtlarla ilişkiliyken, BIST 100’ün yüzde 11,3 oranındaki karbon maruziyeti de göz ardı edilemeyecek seviyede. SEFiA, bu tabloya bakarak Türkiye’deki kurumsal yatırımcıların küresel eğilimlere ayak uydurarak fosil yakıt yatırımlarından uzaklaşmasını öneriyor.
Raporda ayrıca, BIST 100 bünyesindeki şirketlerin birçoğunun 2053 net sıfır emisyon hedefi konusunda somut planları olmadığı ortaya konuluyor. İncelenen 26 şirketten yalnızca 16’sının net sıfır hedefi için bir yol haritası bulunmadığı belirtilirken, fosil yakıt yatırımlarının finansal riskleri azaltmak amacıyla enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelmenin önemine işaret ediliyor.
SEFiA Direktörü Bengisu Özenç, iklim hedeflerine ulaşmak adına sınırlı bir karbon bütçesinin gerekli olduğunu vurguladı. Özenç, “Kurumsal yatırımcıların, mevcut eğilimlere cevap vererek fosil yakıt sektörlerinden yenilenebilir enerji yatırımlarına geçiş yapması, aksi takdirde temerrüt ve âtıl varlık riskleriyle Türk bankacılık sisteminin zarar görebileceğini” belirtti.
SEFiA Analisti Evrim Özyorulmaz Akcura, özellikle kömür ile ilişkili varlıkların ve yüksek başa baş maliyetli petrol rezervlerinin ciddi risk altında olduğunu ifade etti. Akcura, bu tür varlıkların piyasada düzenlemelerle karşı karşıya kalacağını, yatırımcıların iklim taahhütlerini göz önünde bulundurarak bu riskleri yönetmek üzere stratejiler geliştirmesi gerektiğini kaydetti.
Bu kapsamlı rapor, Türkiye’de finansal piyasalar ve yatırımcılar için fosil yakıtlardan çıkış eğilimini dikkate almanın önemini ortaya koyarken, sürdürülebilir ekonomi için yenilikçi yatırım stratejilerinin önünü açmaya davet ediyor.