AA’dan Yeter Ada Şeko’nun derlediği habere göre, dünyanın en büyük çevresel sorunlarından biri olan karbon salımına, savaşlar ve askeri operasyonlar önemli bir katkı sağlıyor. Özellikle ABD ve İsrail gibi ülkelerin yürüttüğü askeri faaliyetler, atmosferdeki karbon yoğunluğunu ciddi biçimde artırıyor.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne göre, dünya genelinde yılda yaklaşık 2 trilyon dolarlık askeri yatırım yapılıyor. Bu yatırımlar, küresel karbon salımının yüzde 5,5’ine tekabül ediyor. En büyük karbon salımı ise günlük askeri operasyonlar ve bu faaliyetlerde kullanılan fosil yakıtlar nedeniyle gerçekleşiyor.
Boston Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), dünyada en fazla fosil yakıt tüketen kurumsal yapı olarak öne çıkıyor. 1975-2018 yılları arasında ABD Savunma Bakanlığı’nın faaliyetleri, yaklaşık 3,7 milyar ton karbondioksit eş değeri sera gazı salımına neden olurken, bu miktar, dünya üzerindeki birçok ülkenin yıllık karbon emisyonunu geride bırakıyor.
Özellikle 11 Eylül saldırılarından sonra ABD’nin denizaşırı ülkelerde gerçekleştirdiği askeri operasyonlar, ciddi miktarda karbon emisyonuna yol açtı. 2001-2018 yılları arasında bu operasyonlardan kaynaklanan karbon salımı 1,2 milyar tonu aştı. Irak’ın işgali sırasında ise yaklaşık 250 milyon ton karbondioksit salımı gerçekleşti. Bu rakam, birçok ülkenin yıllık emisyon miktarının üzerinde.
Rusya ve Ukrayna arasında devam eden savaşın ise yalnızca ilk 7 ayında yaklaşık 100 milyon ton karbon emisyonu meydana geldiği hesaplanıyor. Ayrıca, İsrail’in Gazze’ye yaptığı saldırılar, 2024 yılı şubat ayını da kapsayan dönemde 652 bin tona kadar karbon salımına neden oldu. Bu miktar, bazı ülkelerin yıllık karbon emisyonunu bile aşmış durumda.
Gazze’de yaşanan insanlık trajedisi, aynı zamanda büyük bir çevre krizine dönüşüyor. 150 binden fazla yapının yıkıldığı Gazze’de, yeniden inşa sürecinin de uzun vadede 60 milyon ton karbon salımına yol açacağı öngörülüyor.
Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat) Profesyonel Forum Başkanı Mona Rady, savaşların yalnızca insanlar ve şehirler üzerinde değil, iklim üzerinde de ciddi etkileri olduğunu belirtti. Rady, Gazze’deki yıkımı örnek göstererek, bu tarz bölgelerde çevresel tahribatın iklimi yeniden inşa etmeyi bile zorlaştırdığını ifade etti. Rady, COP29 zirvesinden en büyük beklentisinin, savaşların iklim üzerindeki etkilerine bir çözüm bulunması olduğunu da vurguladı.