SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin hazırladığı “Net Sıfır 2053: Türkiye’de Karbonsuz Enerjiye Geçişin Sosyoekonomik Etkileri” raporuna göre, Türkiye’deki enerji dönüşümünün faydaları, dönüşüm sürecinin maliyetlerinin yaklaşık iki katına çıkacağı tahmin ediliyor.
Raporda, enerji dönüşümünün gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYİH) olumlu etkisinin yanı sıra, zamanında alınacak önlemlerle finansman ve iş gücü eksikliklerinin önüne geçilmesinin mümkün olduğu vurgulanıyor. Bu da ekonomik büyümenin hızlanmasını sağlayacak bir süreci işaret ediyor.
Rapor, SHURA’nın geliştirdiği “Net Sıfır 2053 (NZ2053)” senaryosunu temel alarak, enerji dönüşümünün hem GSYİH hem de istihdam üzerinde olumlu bir etki yaratacağını öngörüyor. Net sıfır karbon hedefinin, fosil yakıtların yenilenebilir enerji kaynaklarıyla değiştirilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve elektrifikasyonun yaygınlaştırılmasıyla gerçekleşebileceği belirtiliyor.
NZ2053 senaryosuna göre, 2055 yılına kadar elektrik talebinin 2020 yılına kıyasla yüzde 21’den yüzde 54’e çıkacağı ve elektriğin enerji talebi içindeki payının iki katından fazla artış göstereceği tahmin ediliyor. 2055 yılında elektrik üretiminin yüzde 92’sinden fazlasının yenilenebilir kaynaklardan sağlanacağı öngörülürken, bu üretimin yüzde 79’unun rüzgâr ve güneş enerjisinden geleceği ifade ediliyor.
Bu dönüşüm için 2021-2050 yılları arasında elektrik sektörüne yapılması gereken yıllık yatırım ihtiyacı yaklaşık 15 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Rapora göre, Türkiye’nin toplam karbon emisyonları 2025 yılında zirveye ulaşacak ve kömür kullanımının azaltılmasıyla bu emisyonların 2035 yılında 2025 seviyesine göre yüzde 62,8 oranında düşmesi bekleniyor.
Türkiye’de enerji dönüşümünün yıllık ortalama maliyetinin 26 milyar dolar olacağı, buna karşın yıllık ortalama faydasının 51,4 milyar dolar olarak hesaplandığı belirtiliyor. Bu faydanın büyük kısmı, hava kirliliğinin ve karbon emisyonlarının azaltılmasıyla sağlık ve çevre üzerindeki olumlu etkilerden kaynaklanıyor.
Ayrıca, elektrikli araç üretimi, ev aletleri ve yenilenebilir enerji ekipmanlarının üretiminde de yıllık ortalama artışların yaşanması bekleniyor.
Rapora göre, enerji dönüşümünün GSYİH’ye pozitif etkisi zamanla artacak. İş gücü kaybı öngörülmezken, özellikle temiz enerji alanında yeni iş fırsatları yaratılacak. Fosil yakıtlara dayalı sektörlerde ise istihdam azalacağı için adil dönüşüm politikalarının uygulanması öneriliyor.