Geçtiğimiz hafta Brüksel’de açıklanan Avrupa Hidrojen Bankası’nın ikinci müzayedesi, elektrolizörler için getirilen yeni dayanıklılık kriterleriyle dikkat çekiyor. Buna göre, projelerde kullanılan Çin menşeli elektroliz yığınlarının oranı yüzde 25 ile sınırlandırılacak.
Avrupa Komisyonu, küresel elektrolizör üretim kapasitesinin yarısından fazlasının Çin’de bulunduğunu vurgulayarak, bu durumun Avrupa Birliği’nin (AB) tedarik güvenliğini tehdit edebileceğini belirtiyor. Özellikle hidrojen teknolojilerinde Çin’e aşırı bağımlılığın, AB’nin stratejik hedefleri açısından büyük risk taşıdığına dikkat çekiliyor. “AB’nin Çin menşeli elektrolizör ithalatına olan bağımlılığının artması, geri döndürülemez sonuçlar doğurabilir” uyarısında bulunan yetkililer, bu adımı tedarik zincirinde çeşitlilik sağlamak amacıyla attıklarını ifade ediyor.
Avrupa Komisyonu, müzayede için Yenilik Fonu’ndan 1,2 milyar avro ayırarak, Avrupa Ekonomik Alanı’nda üretilen her bir kilogram hidrojen için on yıla kadar sabit bir sübvansiyon sağlamayı planlıyor. Bu sübvansiyon miktarı ise Aralık 2024’te başlayacak ve Şubat 2025’e kadar devam edecek bir açık artırma ile belirlenecek.
Komisyon, Net-Sıfır Endüstri Yasası kapsamında, kamu alım süreçlerinde dayanıklılık kriterlerine yasal bir temel kazandırmış durumda. İklim Komiseri Wopke Hoekstra, özellikle Çin elektrolizörlerinin pazara giderek daha düşük fiyatlarla girdiğini ve Avrupa’nın bu rekabette geri kalmaması gerektiğini vurguluyor. Bu nedenle, ikinci açık artırmada Avrupa tedarik zincirlerinin güçlendirilmesi için açık kriterler getirileceğinin altı çiziliyor.
Avrupa Komisyonu’nun yalnızca tedarik zincirinde değil, siber güvenlik alanında da adımlar attığı görülüyor. Yeni müzayedede, dijital bileşenler için bir dayanıklılık kriteri getiriliyor. Katılımcı projelerin, tesis güvenliği ve verilerin Avrupa Ekonomik Alanı içinde korunmasını sağlayan bir siber güvenlik planı sunmaları gerekecek. Bu plana uymayan projelere yalnızca sübvansiyon verilmemekle kalmayacak, aynı zamanda %8 oranında para cezası uygulanacak.
Avrupa Komisyonu’nun yeni dayanıklılık kriterleri, yeşil hidrojen üretimi ve ilgili teknolojilerde Çin’e olan bağımlılığı sınırlamaya yönelik önemli bir adım olarak görülüyor. Ancak bu stratejinin başarılı olabilmesi için yenilenebilir hidrojen talebinin de artması gerektiğine dikkat çekiliyor.